ملزومات مداحی

آنچه لازم است یک مداح داشته باشد، از زبان استاد سازگار

از ملزومات مداحی چند چیز برای یک مداح لازم است. اولینِ آنها افاضه و عنایت از طرف آقا سیدالشهدا(علیه السلام) است. مداح باید با هر زحمتي که شده، نمک نوکری و ذاکری را از آقا بگیرد و خود را لایق بذل عنایت ایشان نماید؛ این امر میسر نمی‌شود مگر با اخلاص و تقوا. در دومين مرحله مداح بايد خودش بسوزد؛ مداحي که سوز نداشته باشد مانند هيزم است؛ هيزم نه مي‌سوزد، نه مي‌سوزاند. مداح بايد مانند آتش اول خودش بسوزد بعد ديگران را بسوزاند. مداح تا خودش نسوزد نمي‌تواند ديگران را بسوزاند؛ این است که معصوم فرمود: «اِنَّ الْکَلامَ اِذا خَرَجَ مِنَ الْقَلْبِ دَخَلَ فِي الْقَلْبِ»؛1 یعنی آنچه از دل برآید لاجرم بر دل نشیند.
یکی ديگر از نياز‌هاي مداح ذوقیات است. بخشی از ذوق، ذاتی و عنایتی از سوی خداوند و اهل‌بیت(علیهم السلام) است و قسمتی از آن هم تجربي است. بهترین راه کسب تجربه، نشستن پای کلام استاد است. وقتی در محضر استاد باشی و ذوقیات او را ببینی،کم‌کم می‌آموزی و دریچه‌هایی از حقيقت برایت گشوده می‌شودکه نه شنيده، نه در کتابی ديده‌ای.
خود را تمام عمر به ديوانگي زدم  /  تنها به اين اميد که ديوانه‌ام کني
در مداحي هم اگر کسي از همان ابتدا پيش بزرگان زانو زد، درجلساتشان شرکت کرد و یا حتی به نوارشان گوش داد، مطالب فراوانی می‌آموزد و ذوق مداحی اودرست پرورش می‌یابد؛ یعنی ذوق ذاتی وقتی با تجربه همراه می‌شود، ثمره‌اي فوق‌العاده دارد. تجربه فردي که پنجاه سال مداحي کرده، فضاهای مختلف اجرای مداحی را دیده و با سختی‌ها و مشکلات آن دست و پنجه نرم کرده ‌است، مي‌تواند به یک جوان با استعداد و پُرتوان بسيار کمک کند.
متأسفانه بعضی ازجوان‌ها خودشان را از بزرگان بي‌نياز مي‌دانند كه اين بزرگترين اشتباه است. اين در حالي است که بزرگان ما هنوز خودشان را بي‌نياز نمي‌دانند و همیشه خود را در تجربة‌ ذوق و درک معارف جدید محتاج می‌پندارند.
يکي دیگر از عواملي که باعث می‌شود يک مداح  بر ذوقياتش اضافه شود، انس‌گرفتن با شعرهاي خوب، مضامين بکر، و حفظ کردن اشعار است. سر و کار داشتن با اشعاري از بزرگان که مستند به کلام اهل‌بیت(علیهم السلام) است و یا اخذ شده از سیره و شیوه رفتاری ایشان است، بسيار مؤثر است. بهتر است این اشعار پُرمغز را حفظ و بسیار زمزمه کنیم تا بر لوح دل و جانمان بنشیند.
پی نوشت:
1.ورام بن ابي‌نواس؛ مجموعه ورام؛ ج2 ، ص152.